Sét lan truyền - Phần 1: Phân loại và nguy cơ
I. Tìm hiểu về Sét lan truyền
1. Định nghĩa
Sét lan truyền là hiện tượng xảy ra khi một tia sét đánh xuống một vị trí cụ thể, và trong bán kính xung quanh vị trí đó (thường là khoảng 2km), các vật thể kim loại, dây dẫn điện, cũng như đường truyền dữ liệu trở thành điểm cảm ứng điện từ tia sét. Khi tia sét đánh xuống, nó tạo ra một lượng lớn điện áp và dòng điện, và các vật thể trong phạm vi cảm ứng này có thể trở thành con đường cho dòng điện sét, gây ra các vấn đề hỏng hóc và thiệt hại đối với thiết bị điện tử và hệ thống truyền dẫn.
2. Phân loại
a. Tia Sét Trực Tiếp
Tia sét trực tiếp là hiện tượng khi một tia sét điều trực tiếp từ đám mây xuống một mục tiêu trên mặt đất. Quá trình này thường xảy ra khi có một đối tượng nổi bật như một cây cột, tòa nhà, hoặc một vật thể khác thu hút và làm dẫn đường cho dòng điện từ đám mây xuống mặt đất.
b. Tia Sét Gián Tiếp
Tia sét gián tiếp xảy ra khi có một đối tượng trên mặt đất trở thành điểm đầu tiên của tia sét thay vì tia sét đi trực tiếp từ đám mây. Đối tượng này thường không có độ cao lớn nhưng có khả năng tạo ra một con đường dẫn điện tốt hơn. Các tòa nhà, cây cỏ cao, và cả con người cũng có thể trở thành điểm xuất phát cho tia sét gián tiếp.
3. Những thống kê về sét lan truyền
- Mỗi ngày có khoảng 8 triệu tia sét trên toàn thế giới.
- Kết cấu cao nhất là điểm tiếp xúc có khả năng cao nhất khi có sét đánh.
- Các kết cấu cô lập trên vùng rộng lớn và phẳng có thể hấp dẫn những tia sét.
- Mặc dù một số cấu trúc có khả năng thu hút sét hơn, nhưng sét lại hoàn toàn không thể dự đoán trước.
4. Mô Tả Đường Đi của Tia Sét
- Đám Mây và Sự Hình Thành Tia Sét: Trong một cơn giông, các hạt trong đám mây tạo ra các điện tích điều tiết. Các điện tích trái dấu xuất hiện ở các vị trí khác nhau, tạo nên một trường điện giữa đám mây và mặt đất.
- Tiếp Xúc Đất và Đám Mây: Khi độ chênh lệch điện thế giữa đám mây và mặt đất đạt đến một giới hạn nhất định, tia sét bắt đầu hình thành. Nó đi theo đường dẫn dẫn điện tốt nhất giữa đám mây và mặt đất.
- Hành Trình của Tia Sét: Tia sét có thể đi theo nhiều hướng khác nhau, tùy thuộc vào điều kiện địa lý và các vật thể trên mặt đất. Nó có thể đi trực tiếp từ đám mây xuống một đối tượng nổi bật, hoặc có thể di chuyển gián tiếp thông qua các vật thể dẫn điện trên mặt đất.
- Điểm Kết Thúc: Tia sét kết thúc khi nó đạt đến một vật thể hoặc điểm trên mặt đất có thể dẫn điện, và quá trình truyền dẫn dòng điện kết thúc tại đó.
II. Tác Động của Sét Lan Truyền
Sét lan truyền không chỉ gây ra hiện tượng tia sét và dòng điện mạnh, mà còn có những tác động rộng lớn đối với môi trường và con người. Dưới đây là một số điểm quan trọng về tác động của sét lan truyền:
1. Nguy Cơ An Toàn
Sét lan truyền tạo ra nguy cơ lớn cho an toàn con người và tài sản. Các đối tượng như cây cối, tòa nhà, và các hạ tầng điện tử có thể bị hỏng hoặc phá hủy khi bị sét đánh trực tiếp.
2. Cháy Rừng và Cháy Nhà
Khi sét đánh vào cây cỏ hoặc khu rừng, có nguy cơ cao về cháy rừng. Ngoài ra, các công trình và nhà cửa cũng có thể bị cháy nếu chúng được đánh trúng bởi tia sét.
3. Thiệt Hại Đối với Hệ Thống Điện và Điện Tử
Sét lan truyền có thể tạo ra dòng điện mạnh và tăng áp đột ngột trong hệ thống điện. Điều này có thể gây hư hại hoặc hỏng hóc các thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại, và các thiết bị gia đình khác.
4. Tác Động Đến Động Vật
Sét lan truyền cũng có thể ảnh hưởng đến động vật. Các loài động vật có thể bị gián đoạn trong các hành vi tự nhiên của chúng, và nếu đang ở trong khu vực bị sét đánh, chúng có thể gặp nguy cơ bị thương hoặc chết.
5. Tác Động Đến Hệ Thống Điện Trong Nhà
Sét lan truyền có thể tạo ra dòng điện mạnh trong hệ thống điện trong nhà, gây hư hại hoặc phá hủy các thiết bị điện và điện tử như tủ lạnh, máy giặt, và đèn.
6. Tác Động Đến Hệ Thống Công Nghiệp Điện và Nước
Đối với hệ thống công nghiệp, sét lan truyền có thể tạo ra những tác động lớn và đe dọa đến sự ổn định của các thiết bị và hệ thống. Dưới đây là một số điểm cụ thể:
a. Hệ Thống Điện
- Rủi Ro Hỏng Hóc Thiết Bị Công Nghiệp: Sét lan truyền có thể tạo ra dòng điện mạnh, làm suy giảm hiệu suất và gây hỏng hóc cho các thiết bị công nghiệp như máy móc, motor, và hệ thống điều khiển.
- Nguy Cơ Mất Nguồn: Điện có thể bị gián đoạn khi sét đánh vào trạm biến áp hoặc các thành phần khác của hệ thống điện công nghiệp, dẫn đến mất nguồn và gây ảnh hưởng đến quy trình sản xuất.
b. Hệ Thống Nước và Xử Lý Nước
- Hệ Thống Chống Sét Công Nghiệp: Lắp đặt hệ thống chống sét chuyên nghiệp cho các nhà máy và khu công nghiệp là quan trọng để giảm thiểu tác động của sét lan truyền.
- Kiểm Tra Hệ Thống An Toàn Định Kỳ:** Việc kiểm tra định kỳ hệ thống an toàn và cập nhật biện pháp phòng ngừa giúp bảo vệ hệ thống công nghiệp khỏi những tác động tiêu cực của sét lan truyền.
III. Các thiết bị dễ bị ảnh hưởng bởi Sét lan truyền
1. Hệ Thống Điện
- Thiết Bị Công Nghiệp: Máy móc, động cơ điện, và các thiết bị công nghiệp khác có thể bị hỏng hóc do sét lan truyền gây ra sự cố điện.
- Trang Thiết Bị Điện Tử: Các thiết bị điện tử như máy tính, điều khiển tự động, và thiết bị đo lường có thể bị hư hại.
2. Hệ Thống Nước
- Bơi Lội và Hồ Bơi: Hệ thống điều khiển nước và các thiết bị tự động trong bể bơi có thể bị ảnh hưởng.
- Điều Hòa Không Khí và Hệ Thống Quạt: Thiết bị làm mát và thông gió cũng có thể gặp vấn đề do sét lan truyền.
3. Thiết Bị Công Nghiệp
- Hệ Thống Điều Khiển Tự Động: Các thiết bị điều khiển tự động trong môi trường công nghiệp có thể bị hỏng hóc, ảnh hưởng đến quy trình sản xuất.
- Trang Thiết Bị Điện Tử Công Nghiệp: Các máy tự động và hệ thống điều khiển có thể chịu tổn thất nếu không được bảo vệ đúng cách.
4. Hệ Thống Viễn Thông
- Thiết Bị Mạng và Điện Thoại: Các trang thiết bị mạng và viễn thông có thể bị hư hại, gây gián đoạn kết nối.
- Trạm Gốc và Thiết Bị Liên Quan: Các trạm gốc và trang thiết bị viễn thông khác cũng cần được bảo vệ khỏi sét lan truyền.
⚓Download TCVN 9385:2012: Chống sét cho công trình xây dựng
-----------------------------------------
- ⚜️ Cell phone/Zalo/Whatsapp: 091 8182 587
- ⚜️ Email: hoangcuong@lacvietco-jsc.com.vn
-----------------------------------------
